Wybór i instalacja lamp LED do roślin - co trzeba wiedzieć?

2023-10-30
Wybór i instalacja lamp LED do roślin - co trzeba wiedzieć?

W dzisiejszych czasach, technologia LED zrewolucjonizowała sposób, w jaki oświetlamy nasze domy, biura, a nawet ogrody. Dla zapalonych ogrodników, którzy pragną hodować rośliny w pomieszczeniach, oświetlenie odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu optymalnych warunków do wzrostu i kwitnienia roślin. Tradycyjne źródła światła, takie jak lampy sodowe wysokoprężne (HPS) czy kompaktowe świetlówki (CFL), były przez lata podstawowym wyborem dla wielu hodowców. Jednakże, z nadejściem technologii LED, wiele się zmieniło. Lampy LED oferują szereg zalet, które mogą znacząco przyczynić się do sukcesu Twoich upraw indoor.

Oświetlenie LED nie tylko zredukowało koszty energii związane z uprawą roślin w pomieszczeniach, ale także zrewolucjonizowało sposób, w jaki możemy kontrolować spektrum światła, które nasze rośliny otrzymują. Dodatkowo, ich długa żywotność oraz niska emisja ciepła sprawiają, że są one coraz bardziej atrakcyjną opcją dla nowoczesnych ogrodników.

W tym artykule, zgłębimy tajniki oświetlenia LED w uprawie roślin, porównamy je z innymi typami oświetlenia, oraz przedstawimy praktyczne wskazówki dotyczące wyboru i użytkowania lamp LED. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym hodowcą, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z ogrodnictwem indoor, znajdziesz tu cenne informacje, które pomogą Ci zrozumieć, jak najlepiej wykorzystać oświetlenie LED w swoich uprawach.

Jak wybrać lampę LED do roślin?

Lampy LED do roślin - co warto wiedzieć?

Rośliny, aby żyć i rosnąć wymagają odpowiedniego dostępu do światła - to fundamentalna zasada, która kieruje światem roślin. Rozwój technologiczny przyczynił się do powstania rozwiązań, które umożliwiają nam doświetlanie upraw za pomocą sztucznych źródeł światła. Z biegiem czasu te rozwiązania również poszły do przodu i ostatnimi laty hodowcy mogą zauważyć coraz większą ofertę oświetlenia LED do roślin. Obecnie odchodzi się od używania starych technologicznie i mniej efektywnych lamp HPS czy CFL na rzecz oświetlenia LEDowego. Rosnąca konkurencja na rynku lamp LED powoduje, że producenci coraz bardziej urozmaicają swoją ofertę nieustannie ulepszając swoje produkty. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka - zaczynając od większej oszczędności energetycznej LEDów, a kończąc na ich niskiej emisji ciepła. Co warto wiedzieć na temat lamp przeznaczonych do roślin?

Czy rośliny mogą rosnać przy sztucznym świetle?

Zacznijmy od rozwiania wątpliwości - tak, rośliny mogą rosnąć i kwitnąć przy sztucznym świetle, pod warunkiem, że spektrum świetlnego emitowanego przez sztuczne źródła światła jest odpowiednio dobrane do ich potrzeb. Kluczowym elementem dla rozwoju roślin jest fotosynteza, proces, który umożliwia roślinom konwersję światła na energię. Aby fotosynteza mogła zachodzić efektywnie, rośliny potrzebują światła w określonych zakresach spektralnych, przede wszystkim w zakresie światła czerwonego i niebieskiego. 

Jak działa oświetlenie LED?

Oświetlenie LED (Light Emitting Diode) to technologia oświetleniowa, która wytwarza światło poprzez przepływ prądu elektrycznego przez półprzewodnik. Kiedy prąd przepływa przez diodę, elektrony w półprzewodniku zostają zainicjowane do wyższych stanów energetycznych i emitują światło podczas powrotu do stanu podstawowego. 

Lampy LED są znane z wysokiej efektywności energetycznej, długiej żywotności oraz zdolności do emitowania światła w bardzo precyzyjnych zakresach spektralnych. Dzięki temu, oświetlenie LED jest doskonałym rozwiązaniem dla wielu zastosowań, w tym uprawy roślin indoor, gdzie odpowiednie spektrum światła jest kluczowe dla zdrowego wzrostu i kwitnienia roślin. Ponadto, lampy LED emitują znacznie mniej ciepła w porównaniu do tradycyjnych źródeł światła, co czyni je bardziej bezpiecznym i energooszczędnym wyborem. 

lampy LED lepsze niż tradycyjne oświetlenie do roślin

Dlaczego lampy LED są lepsze niż lampy HPS i CFL?

  1. Energooszczędność: Lampy LED zużywają znacznie mniej energii elektrycznej w porównaniu do tradycyjnych lamp HPS czy CFL. Ta niższa konsumpcja energii przekłada się na niższe rachunki za prąd i czyni lampy LED bardziej ekonomicznym wyborem dla hodowców roślin.

  2. Długa żywotność i mniejsza emisja ciepła: LEDy charakteryzują się długą żywotnością, często przekraczającą 50,000 godzin użytkowania, oraz emitują znacznie mniej ciepła, co minimalizuje ryzyko przegrzania roślin i umożliwia łatwiejszą kontrolę warunków w pomieszczeniu uprawowym.

  3. Precyzyjne spektrum światła: Technologia LED umożliwia emitowanie światła w określonych zakresach spektralnych, które są kluczowe dla zdrowego wzrostu i kwitnienia roślin. Tradycyjne lampy do roślin takie jak HPS i CFL produkują najpierw światło białe, które jest potem zamieniane na inne barwy dzięki filtrom w żarówce, co daje mniejszą precyzję w dostarczanym spektrum światła do rośliny.

Jak barwa światła wpływa na rozwój roślin?

Skoro poruszyliśmy temat spektrum świetlnego to warto też wiedzieć na czym ono polega i w jaki sposób barwy światła wpływają na rośliny. Zrozumienie działania barw nie jest konieczne do wyboru lampy LED ale może pomóc nam podjąć decyzję w jaki sposób rośliny mają się rozwijać w przyszłości. 

  1. Światło Niebieskie (436-495 nm): Niebieskie światło pomaga roślinom wytwarzać chlorofil, pigment niezbędny do wzrostu. Pomaga także pobudzić kiełkowanie i rozwój korzeni młodych roślin oraz sadzonek. 
  2. Światło Czerwone (627-780 nm): Światło czerwone jest niezbędne dla procesu kwitnienia roślin. Wspiera rozwój kwiatów i owoców, a także stymuluje fotosyntezę, zwłaszcza w głębszych warstwach liści. Światło czerwone jest również zaangażowane w regulację okresu dojrzewania roślin.

  3. Światło Fioletowe i Ultrafioletowe (100-436 nm): Chociaż światło fioletowe i ultrafioletowe nie jest tak niezbędne jak światło niebieskie i czerwone, może pomóc w kontrolowaniu wzrostu roślin, zwłaszcza w walce z patogenami i szkodnikami. Dodatkowo światła te mogą wpływać na smak, kolor i zapach rośliny i ich owoców.

  4. Światło Zielone (495-566 nm): Światło zielone jest wykorzystywane przez rośliny w małej ilości, ale może pomóc w penetracji światła do głębszych warstw liści, co jest korzystne w gęstszych uprawach i większych roślinach. Zielone światło jest też przydatne do oglądania roślin w pomieszczeniach uprawowych bez konieczności zaburzania cyklu dobowego rośliny. 

  5. Światło Podczerwone (780-850 nm): Światło podczerwone może być bardzo pomocne podczas fazy kwitnienia rośliny, a w przypadku niektórych roślin pozwala zwiększyć ilość owoców. Zazwyczaj używa się go na końcu fazy kwitnienia. 

Więcej o wpływie barw LED na rośliny dowiesz się z naszego artykułu w tym miejscu.

Długości fali barw spektrum świetlnego

Spektrum światła w lampach LED 

Oferowane przez producentów lampy dzielą się obecnie na kilka rodzajów o określonym spektrum światła. Te spektrum jest przeznaczone dla roślin w konkretnej fazie życia. 

Lampy LED z Pełnym spektrum (Full Spectrum):

  • Lampy te emitują światło obejmujące całe spektrum kolorów, od ultrafioletu po podczerwień, naśladując naturalne światło słoneczne. Są idealne dla roślin w każdym etapie wzrostu.

Lampy LED z spektrum Wzrostu (Grow Spectrum):

  • Skoncentrowane na barwach niebieskich i czerwonych, które są kluczowe dla procesów fotosyntezy i pomagają roślinom w fazie wegetatywnej.

Lampy LED z spektrum Kwitnienia (Bloom Spectrum):

  • Z większym naciskiem na czerwone światło, które wspiera kwitnienie i owocowanie roślin.

Obecnie producenci rezygnują z produkowania lamp LED ze spektrum kwitnienia i wzrostu na rzecz lamp z Full Spectrum. Ułatwia to wybór i zwiększa wszechstronność lampy. Dodatkowo, Lampy LED z programowalnymi spektrami pozwalają użytkownikom dostosować światło do swoich konkretnych potrzeb, zmieniając barwy i intensywność światła zgodnie z etapem wzrostu roślin.

Spektrum światła w lampach LED

Najważniejsze wskaźniki pomiarowe dla oświetlenia roślin

Wiedza na temat podanych wskaźników będzie przydatna w określeniu jakie wymagania ma uprawiana przez nas roślina oraz czy dana lampa spełnia wymagania rośliny w posiadanych przez nas warunkach uprawowych.

  1. PAR (Photosynthetic Active Radiation - Promieniowanie Fotosyntetycznie Czynne): Wskaźnik PAR określa ilość światła, którą roślina wykorzystuje do procesu fotosyntezy w zakresie długości fal od 400 do 700 nm. Znany jest również jako światło widzialne.

  2. DLI (Daily Light Integral - Całkowita Dzienna Ilość Światła): Wskaźnik DLI reprezentuje całkowitą ilość światła docierającego do rośliny w ciągu doby. Ten wskaźnik ma bezpośredni wpływ na rozwój i jakość rośliny.

  3. PPF (Photosynthetic Photon Flux - Strumień Fotonów Fotosyntetycznych): Wskaźnik PPF mierzy ilość fotonów emitowanych ze źródła światła na sekundę, informując nas o tym, ile światła PAR jest emitowanego przez dane źródło światła.

  4. PPE (Photosynthetic Photon Efficacy - Fotosyntetyczna Skuteczność Fotonów): PPE ważnym wskaźnikiem ilościowym służącym do ilościowego określenia wydajności oprawy oświetleniowej. W oświetleniu LED do uprawy PPE to statystyka określająca, ile światła PAR wytwarza światło do uprawy z jego mocy wejściowej. Im wyższa jest ta wartość PPE, tym skuteczniejszy jest system uprawy oświetleniowej w przetwarzaniu energii elektrycznej na fotony PAR.
  5. PPFD (Photosynthetic Photon Flux Density - Gęstość Strumienia Fotonów Fotosyntetycznych): Wskaźnik PPFD określa gęstość strumienia fotonów fotosyntetycznych pada na jednostkę powierzchni, co jest kluczowe dla zrozumienia, jak intensywnie roślina jest oświetlana.

    Przemyślane zrozumienie i monitorowanie tych wskaźników może znacząco wspomóc hodowców w optymalizacji warunków oświetleniowych dla swoich roślin, prowadząc do zdrowszych roślin i wyższych plonów.

czas naswietlania roślin

Jak wybrać i dobrać lampę LED do roślin?

Przy wyborze lamp LED do roślin, warto zwrócić uwagę na kilka kwestii, które pomogą w znalezieniu najlepszego rozwiązania dla potrzeb Twojej uprawy. Oto kilka wskazówek

Rodzaj rośliny:

  • Kieruj się potrzebami swoich roślin - zidentyfikowanie rodzaju roślin, które zamierzasz uprawiać, jest kluczowe, gdyż różne rośliny mają różne wymagania względem światła. Na przykład, rośliny kwitnące potrzebują więcej światła niż zioła czy sałaty. Dlatego przed zakupem warto zastanowić się, czy lampa będzie służyła do uprawy roślin ozdobnych, warzyw, czy ziół​. Inną ważną rzeczą jest stadium w którym rośliny się znajdują - zapotrzebowanie na światło również zależy od tego czy mamy do czynienia z sadzonką czy kwitnącą już rośliną. 

Wielkość przestrzeni uprawowej:

  • Zmierz obszar na jakim będziesz uprawiać rośliny - wielkość Twojej przestrzeni uprawowej zdecyduje o tym, jak duże i ile lamp LED będzie Ci potrzebne. Określenie liczby roślin również będzie ważne, ponieważ powinny być one równomiernie oświetlone, co również przełoży się na wybór lampy. 

Wybór lampy LED do roślin:

  • Moc (ilość watów): Moc lampy LED jest ważna, ponieważ określa, ile energii elektrycznej jest konsumowane. Chociaż moc nie jest bezpośrednim wskaźnikiem intensywności światła, wyższa moc może zapewnić większą ilość światła ale warto spojrzeć też na inne parametry lampy. Znajomość mocy pomoże także zrozumieć koszty energii związane z używaniem lampy. Upraszczając - moc lampy (W) to najprostszy sposób na porównanie różnych modeli lamp LED między sobą.

  • Spektrum światła lampy LED: Rośliny najlepiej rosną przy określonym spektrum światła. Lampy LED oferują różne spektra światła, które mogą być dostosowane do różnych faz wzrostu roślin - od kiełkowania po kwitnienie. Wybierając lampę LED, warto zwrócić uwagę na to, czy oferuje ona pełne spektrum światła lub czy można dostosować spektrum światła zgodnie z potrzebami roślin. Obecnie producenci odchodzą od produkowania lamp pod konkretne spektrum światła na rzecz pełnego spektrum (lampy LED Full Spectrum) co ułatwia wybór i zwiększa wszechstronność lampy. 

  • Producent: Wybór renomowanej marki może być korzystny, ponieważ znane marki zwykle oferują lepszą jakość i niezawodność, a także lepszą obsługę klienta i gwarancje. Polecani przez nas producenci to Grow The Jungle, Lumatek, Mars Hydro i Spider Farm. Dla osób szukających oświetlenia LED dla roślin w domu najlepszym wyborem będzie Verticana - światło mniej uciążliwe ze względu na barwę i soczewki skupiające światło.

  • Dodatkowe funkcje: Podczas wyboru lampy LED dla roślin, warto zwrócić uwagę na dodatkowe funkcje, które mogą ułatwić hodowlę. Regulacja mocy pozwala dostosować ilość światła do potrzeb roślin, sterowanie Bluetooth umożliwia kontrolę oświetlenia za pomocą smartfona, a opcje włączenia światła UV i podczerwieni mogą dodatkowo wspierać rozwój roślin i ich odporność. Te dodatkowe cechy mogą znacząco zwiększyć komfort i efektywność uprawy, dostarczając jednocześnie roślinom optymalnych warunków do wzrostu i kwitnienia.

Sprawdzenie specyfikacji lampy 

Kolejnym krokiem po ustaleniu jakiego rodzaju lampy LED szukamy będzie obliczenie zapotrzebowania na światło naszej uprawy. Przydatny do tego będzie nasz kalkulator Lumenów / PAR / światła. Wyniki z kalkulatora porównajmy ze specyfikacją lamp interesującego nas producenta. Dobrze będzie jeśli wyniki te będą lekko wyższe niż wartości z kalkulatora - dzięki temu będziemy mieli pewność, że wybrana lampa będzie dla nas odpowiednia. 

Polecane modele lamp LED do roślin:

Podgląd Produktu

Lampy LED do roślin dla mniejszych upraw:

Oświetlenie LED do roślin dla większych upraw:

Jak zamontować lampę LED do roślin?

Montaż lamp LED w namiocie lub przestrzeni uprawowej jest kluczowe, aby zapewnić roślinom odpowiednie warunki do wzrostu i kwitnienia. Oto kilka wskazówek, jak to zrobić poprawnie:

  1. Umieszczenie lampy: Lampy LED powinny być umieszczone centralnie nad roślinami, aby zapewnić równomierne rozproszenie światła. W przypadku większych przestrzeni uprawowych, może być konieczne użycie kilku lamp, aby zapewnić odpowiednie pokrycie światłem.

  2. Wysokość lampy: Odległość między lampą a roślinami jest kluczowa. Zbyt blisko umieszczone lampy mogą spowodować przypalenie roślin, podczas gdy zbyt daleko umieszczone lampy mogą nie dostarczyć wystarczającej ilości światła. Typowa odległość to między 30 a 75 cm, chociaż może być ona dostosowana w zależności od mocy lampy, fazy rozwoju i wymagań konkretnych roślin.

  3. Regulacja wysokości: Wybierając system montażowy, warto rozważyć opcje z regulowaną wysokością. Pozwoli to na łatwe dostosowanie wysokości lampy w miarę wzrostu roślin. Aczkolwiek jeśli producent nie dołączy do zestawu regulowanych zawieszek albo potrzebne są dodatkowe, to możemy je bez problemu dokupić oddzielnie w naszym sklepie. Oferujemy duży wybór modeli.

  4. Ustawienia kątowe: Niektóre lampy LED mają regulowane kąty emisji światła, co pozwala na skierowanie światła tam, gdzie jest to potrzebne, i zminimalizowanie straconego światła. Dostępne zazwyczaj soczewki w lampach LED to od 5 do 45 stopni (soczewki wąskie) i od 45 do 120 stopni (soczewki szerokie).

  5. Wentylacja i chłodzenie: Lampy LED emitują mniej ciepła niż tradycyjne lampy uprawowe, ale nadal ważne jest, aby zapewnić odpowiednią wentylację w przestrzeni uprawowej, aby utrzymać temperaturę na odpowiednim poziomie.

Prawidłowy montaż i ustawienie lamp LED są kluczowe dla zapewnienia roślinom optymalnych warunków do wzrostu, co z kolei przekłada się na zdrowe rośliny i obfite plony.

Ciche lampy LED z chłodzeniem pasywnym 

Mniejsze modele lamp LED raczej nie mają problemu z chłodzeniem z racji swojej wielkości, natomiast wybierając większe lampy LED możemy zauważyć często występujący układ żeberkowy, które eliminuje potrzebę używania wentylatorów. Systemy pasywne wykorzystują żeberka chłodnicze lub inne rozwiązania konstrukcyjne, które rozpraszają ciepło na zewnątrz lampy, utrzymując temperaturę diod na bezpiecznym poziomie. Pasywne chłodzenie jest ciche, co jest korzystne w środowiskach, gdzie hałas jest problemem, a także zmniejsza zużycie energii i ryzyko awarii, które mogą wystąpić w systemach z aktywnym chłodzeniem. Ponadto, solidna konstrukcja z pasywnym chłodzeniem może zwiększyć żywotność lampy, co jest korzystne zarówno dla hodowców amatorów, jak i profesjonalistów.

lampy LED do roślin z chłodzeniem pasywnym

Przyjemne dla człowieka oświetlenie LED dla roślin

Lampy LED do roślin często emitują światło o intensywnych barwach, takich jak czerwony lub niebieski, które są optymalne dla fotosyntezy, ale mogą być nieprzyjemne lub męczące do przebywania w pobliżu źródła światła. Ponadto, niektóre lampy LED mogą mieć niski wskaźnik oddawania kolorów (CRI), co sprawia, że obiekty wyglądają inaczej niż w naturalnym świetle. Niektóre lampy LED mogą także powodować migotanie, co może być niedostrzegalne dla ludzkiego oka, ale mimo to męczące dla naszego wzroku w dłuższym okresie.

Na szczęście istnieją systemy oświetleniowe zaprojektowane z myślą o doświetleniu roślin z dużej odległości. Przykładem takiego rozwiązania jest system oświetleniowy VERTICANA, który oferuje białe światło przyjemniejsze dla ludzi przebywających w pomieszczeniu, zachowując jednocześnie spektrum światła korzystne dla roślin, co sprawia, że jest to doskonały wybór dla pomieszczeń mieszkalnych i biurowych, gdzie chcemy doświetlić naszą zieloną ścianę czy ogród wertykalny albo pojedyncze rośliny.

Bezpieczne oświetlenie LED Verticana

Zielona ściana oświetlona przez system VERTICANA                   Zielona ściana oświetlona przez zwykłe źródło światła

Oświetlenie LED do ogrodu wertykalnego, ściany zielonej oraz roślin domowych 

System oświetleniowy VERTICANA został zaprojektowany specjalnie do oświetlania roślin w pomieszczeniach, ogrodów pionowych i innych roślin domowych. W odróżnieniu od innych lamp na rynku, VERTICANA umożliwia efektywne oświetlenie roślin z dużego dystansu. System można łatwo zamontować bezpośrednio na suficie dzięki specjalnej szynie, a pojedyncze żarówki można zamontować w dowolnym miejscu naszego pomieszczenia. Światło używane w systemie VERTICANA charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem oddawania kolorów w porównaniu z konkurencyjnymi rozwiązaniami, zapewniając roślinom najważniejsze długości fal świetlnych niezbędne dla aktywnej fotosyntezy​. To idealne rozwiązanie dla roślin domowych, by uzupełnić jesienno-zimowe braki światła.

Realne zastosowanie lamp LED w uprawie roślin

Przechodząc od teorii do praktyki, w tej sekcji pragniemy przedstawić jak wygląda realne zastosowanie oświetlenia LED w uprawie roślin. Zamierzamy pokazać, jak wyglądają poprawnie zamontowane lampy LED i systemy oświetleniowe w różnych środowiskach uprawy, takich jak growboxy czy specjalnie przystosowane pomieszczenia.

Oświetlenie LED do roślin z dużej odległości

Na zdjęciu widać zastosowanie systemu oświetleniowego VERTICANA w sklepie klienta, który dzięki temu może doświetlić rośliny umieszczone na regałach. System VERTICANA dodatkowo pozwala na stworzenie atrakcyjnej wizualnie ekspozycji, której jasność i barwa światła podkreśla wygląd roślin, jednocześnie przyciągając uwagę klientów i zachęcając ich do zakupu.

system oświetleniowy VERTICANA

Czy światło LED jest dobre dla roślin?

Jak widać na zdjęciu obok - jak najbardziej. Widzimy na nim 12 doniczek pomidorów w fazie wegetacyjnej pod lampą Nemesis 1000W od Grow The Jungle w namiocie uprawowym. Dobrze dobrana lampa LED bez problemu zapewnia roślinom odpowiednie warunki świetlne, co sprzyja ich zdrowemu wzrostowi i owocowaniu. 

Realne użycie lamp LED w uprawie

Podsumowując, oświetlenie LED to innowacyjne i energooszczędne rozwiązanie doskonale spełniające potrzeby roślin w różnych fazach ich wzrostu i rozwoju. Dzięki możliwości dostosowania spektrum światła, niskiej emisji ciepła oraz długiej żywotności, lampy LED stanowią wydajne narzędzie wspomagające uprawę roślin zarówno dla hobbystów, jak i profesjonalnych hodowców. Ważne jest jednak, aby dokładnie zrozumieć ich specyfikację i wybrać model najlepiej odpowiadający indywidualnym potrzebom naszych roślin, co z kolei przyczyni się do osiągnięcia optymalnych rezultatów uprawy.

Sprawdzone lampy LED dla growerów

W naszym artykule zaznaczyliśmy kluczowe zalety oświetlenia LED w hodowli roślin, a także poruszyliśmy rzeczy, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze lampy LED, oraz podaliśmy praktyczne wskazówki dotyczące jej montażu i użytkowania. Przez prezentację realnych zastosowań oświetlenia LED w uprawie roślin, zilustrowaliśmy, jak nowoczesne technologie mogą wesprzeć pasjonatów ogrodnictwa na każdym etapie hodowli. Zachęcamy do przeglądania naszej oferty lamp LED i korzystania z porad naszych ekspertów, aby znaleźć optymalne rozwiązanie dla swoich roślin.

pixelpixel